Otizm Tek Bir Şey Değilmiş! Bilim Dünya'sından Müthiş Bir Keşif Var! ????
Merhaba DEHB Dünyası Bugün sizinle heyecan verici bir gelişmeyi paylaşmak istiyorum Princeton Üniversitesi ve Simons Fou..ndation'dan gelen son haber, otizmle ilgili bildiğimiz her şeyi baştan yazmaya aday. Sanki uzun zamandır aradığımız o eksik parçayı bulmuşuz gibi bir his var içimde. Gelin, bu çığır açan çalışmaya yakından bakalım!
Ne Oldu da Bu Kadar Heyecanlandım? 9 Temmuz 2025'te Nature Genetics dergisinde yayımlanan dev bir araştırma, otizmin aslında tek bir durum değil, en az dört farklı biyolojik alt tipinin olduğunu ortaya koydu [1]. Düşünsenize, bugüne kadar otizmi tek bir şemsiye altında topluyorduk, oysa her bireyin deneyimi o kadar farklıydı ki! Bu çalışma, 5.000'den fazla çocuğun verilerini analiz ederek bu alt tipleri tanımlamış. Resmen "kişi merkezli" bir yaklaşım sergilemişler, bayıldım buna!
Peki, Bu Alt Tipler Ne Anlama Geliyor? Araştırma, otizmli bireyleri 230'dan fazla özelliğe göre gruplandırmış ve dört ana profil ortaya çıkarmış: "Sosyal ve Davranışsal Zorluklar", "Orta Düzeyde Zorluklar", "Gelişimsel Gecikmeli Karışık ASD" ve "Yaygın Olarak Etkilenenler" [1]. Hatta her alt tipin kendine özgü genetik profilleri olduğunu bile bulmuşlar! Bu, bilimin sadece semptomlara bakmakla kalmayıp, işin kökenine inmeye çalıştığını gösteriyor.
Neden Benim İçin Bu Kadar Önemli? (ve Bizi Neden İlgilendiriyor?) Bu bulgu bence otizm dünyası için gerçek bir "paradigma değişikliği" [1]. Artık otizmle ilgili genetik veya biyolojik tek bir açıklama aramak yerine, her bireyin kendine özgü yolculuğuna odaklanabiliriz. Düşünsenize, bu sayede klinisyenler, bir bireyin gelişimsel yörüngesini daha doğru tahmin edebilecek, tanı anından itibaren çok daha kişiselleştirilmiş destek ve tedavi planları oluşturabilecek! Benim için bu, "tek beden herkese uymaz" ilkesinin bilimin derinliklerinde yankı bulması demek. Her bireyin eşsiz olduğunu ve desteğin de ona göre şekillenmesi gerektiğini savunan bizler için ne kadar değerli bir gelişme!
Kişisel Yorumum: Bu haberi okurken içimden bir ses 'İşte bu!' dedi. Yıllardır otizm spektrumunda yer alan her bireyin ne kadar farklı olduğunu, deneyimlerinin ne kadar kendine özgü olduğunu biliyorduk. Bilimin de sonunda bu farklılığı bu denli derinine inerek ele alması, benim gibi bir aktivist için büyük bir umut kaynağı. Artık "Otizmliler şöyledir" demek yerine, "Bu otizm alt tipine sahip bireyler genellikle şu deneyimleri yaşar ve bu tür desteklerden faydalanabilir" diyebileceğiz. Bu, hem bilim için hem de nöroçeşitli bireyler ve aileleri için harika bir haber. Daha doğru, daha şefkatli ve daha etkili yaklaşımların kapısını aralıyor!
Unutmayalım: Bu heyecan verici gelişmeler tanı veya tedavi tavsiyesi değil, sadece bilimsel bir keşfin heyecanını ve potansiyelini aktarmaktır. Her zaman bir uzmana danışmayı unutmayın!
Dopaminle!
Şeyma Sivri
Kaynak: [1] Princeton University, "Major autism study uncovers biologically distinct subtypes, paving way for precision medicine", princeton.edu, 9 Temmuz 2025